Adolf Juliusz Stapf – biografia.
Adolf Juliusz Stapf - urodził się w Tarnopolu w roku 1862 jako syn Sylwestra Stapfa, dyrektora poczty oraz Walerii z domu Reid, córki tarnowskiego aptekarza. Po ukończeniu szkoły realnej, studiował w latach 1879-1884 na wydziale budownictwa Politechniki we Lwowie. Według relacji córek Adolfa Stapfa, już podczas studiów, praktykował u swojego wuja, architekta Karola Polityńskiego. Współpracę tę kontynuował także po zakończeniu nauki, pracując z Polityńskim przy budowie Tarnowskiej Kasy Oszczędności i kościoła księży filipinów w Tarnowie. W 1889 r. otrzymał koncesję na stanowisko miejskiego budowniczego w Tarnowie i rozpoczął samodzielną działalność budowlaną otwierając w tym roku własne biuro architektoniczne.
Adolf Juliusz Stapf przedstawia się nam jako osoba mocno zaangażowana we wszelkie reformy i działania. Jego fachowość i wysokie kwalifikacje znalazły szybko uznanie w miejscowych kręgach.
Warto dodać, że z małżeństwa z Marią z domu Dziannot, rodem z Jordanowa, Adolf Juliusz Stapf miał cztery córki i sześciu synów, z których dwaj: Tadeusz i Roman, kontynuowali zawód ojca. Stapf zmarł w wieku 58 lat 20 sierpnia 1920 roku, w swoim domu przy ulicy Klikowskiej 6 (dziś Szopena). Przyczyną śmierci był rak żołądka. Został pochowany w rodzinnym grobowcu na Starym Cmentarzu w Tarnowie.
Adolf Juliusz Stapf jest także autorem projektów licznych budowli sakralnych zbudowanych na terenie diecezji tarnowskiej, zaprojektowanych w stylu neogotyckim. Z roku 1886 pochodzi projekt neogotyckiej kapliczki w Tuchowie. Większe kościelne budowle projektował nieco później. Z dotychczasowych badań na ten temat wiadomo, że wiatach 1906-1909 (lub 1911) zbudowano według projektu Stapfa neogotycki kościół w Łękawicy, następnie w latach 1911-1912 kościół w Trzetrzewine. W dalszych latach projektowany przezeń kościół w Szynwałdzie (1911-1918), w Zdrochcu (1912-1913), i Cikowicach (1913-1918). W 1923 roku, już po śmierci architekta, wzniesiono według jego projektu, neogotycki kościół w Stróżach.
Kościoły autorstwa Adolfa Juliusza Stapfa
Adolf Juliusz Stapf jest autorem planów siedmiu kościołów znajdujących się na terenie obecnej diecezji tarnowskiej. W kolejności chronologicznej pierwszym tu jego dziełem była świątynia w Lubczy (1895-1900) a następnie kościół w Łękawicy (1906-1909 albo 1911). Z kolei w Trzetrzewinie (1911-1912), w Szynwałdzie (1911-1918), w Zdrochcu (1912-1913) i w Cikowicach (1913-1918), na końcu zaś, już po jego śmierci, zrealizowano projekt kościoła w Stróżach (1923).
Wszystkie te zaprojektowane i wybudowane kościoły, których autorem był Stapf, to neogotyckie i murowane z cegły świątynie, posiadające też elementy eklektyczne. Ponadto, jeśli idzie o rzut poziomy i ukształtowanie bryły, prawie wszystkie są do siebie bardzo podobne a niekiedy nawet identyczne. Są zazwyczaj jednonawowe, zbudowane na planie krzyża podłużnego. Charakter taki nadają im kaplice boczne, pełniące jakby rolę transeptu. Kaplice są zakończenie charakterystyczną ścianą prostą. Prawie wszystkie zostały pokryte dachami siodłowymi o krzyżujących się kalenicach, gdzie na ich przecięciu umieszczono wieżyczkę na sygnaturkę nakrytą ośmioboczną iglicą. Tak jest w Trzetrzewinie, Zdrochcu i Cikowicach. Kościół w Łękawicy posiada dach siodłowy, zaś wieżyczka na sygnaturkę została umieszczona na granicy nawy i prezbiterium. Kościół w Stróżach nie posiada wieżyczki z sygnaturką.
Warto zauważyć, że Stapf tylko w trzech w zaprojektowanych przez siebie świątyniach, zastosował wspinające się w górę i charakterystyczne dla neogotyku smukłe wieże. Na ogół stara się je lokalizować od frontu, na osi kościoła i zwykle licuje ona ze ściana frontową. Oprócz kościoła w Lubczy, podobnie usytuowane wieże zdobią jeszcze bryłę kościoła Szynwaładzie i w Stróżach. Wszystkie te zaprojektowane przez Stapfa wieże, zostały wybudowane na planie kwadratu i ubogacone zostały w detale architektoniczne.
Warto też dodać, że w przypadku kościoła w Szynwaładzie i Stróżach, tuż przy wieży frontowej Stapf zaprojektował też przylegającą do niej okrągłą wieżyczkę. Takie wieżyczki zastosował on także w kościele w Łękawicy i Cikowicach, gdzie zostały one dobudowane do dość wysokiej przybudówki, pełniącej w tym wypadku rodzaj kruchty, z wejściem głównym do wnętrza kościoła. Wszystkie te okrągłe przybudówki służą jako klatka schodowa na chór muzyczny.
Kościoły zaprojektowane przez Stapfa, o czym już mówiliśmy wyżej, to świątynie neogotyckie. Absyda tych świątyń kończy się zwykle trójboczną ścianą. Kościół w Lubczy jako świątynia trójnawowa, posiada prezbiterium węższe od korpusu. Taki sam układ posiada także kościół w Szynwaładzie. Podobne zwężenie prezbiterium posiadają jedno-nawowe kościoły w Łękawicy i Stróżach. W pozostałych, czyli w Trzetrzewinie, w Zdrochcu i w Cikowicach, prezbiterium ma tę samą szerokość co i nawa.